مجموعه کاملی از کلمات و اصطلاحات خودمانی، عامیانه قسمت 346

دیوانه ی کسی بودن-عاشق بی قرار کسی بودن

خدانگهداری کردن-خداحافظی کردن

چغندر پخته-لبو

حلال بودی-نگا. حلال به زنده ای

چشم از کاسه درآمده-چشم وزقلمبیده-چشم بیرون زدن

ترق و تروق-سر و صدای به هم خوردن دو یا چند چیز

 

اجابت کردن معده-قضای حاجت

 

بَر و رو-قد و قامت-چهره
بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

چهار شاخ-آلتی چهار شاخه و دسته دار که با آن خرمن را باد می دهند تا کاه از دانه جدا شود

اوت کردن-بیرون انداختن-بیرون کردن

آسمان (و) ریسمان به هم بافتن(حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن)

خان خانم ها-محترم ترین خانم ها-بیش تر به دختر بچه گفته می شود

جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها

 
پاشنه ی دهان را کشیدن-دشنام فراوان دادن

 

اشک تلخ-شراب-اشک عاشق

جای شکرش باقی است-باید سپاس داشت که از این بد تر نشده است

افت کردن-کاهش یافتن-کم شدن

این سفر-این بار

به خورد کسی دادن-به زور به کسی خوراندن-به کسی قالب کردن

خِس خِس-صدای تنفس کسی که نفس تنگی دارد

دو لبه-دارای لب کلفت

چته ؟-تو را چه می شود ؟

جا آمدن حال-بهبود یافتن-سرحال آمدن
پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

دلگشاد-بیرون آمده از غم و اندوه

پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

زنبورک-نوعی تفنگ کوتاه یا توپی کوچک که بر جهاز شتر می گذاشتند

ازقحطی‌درآمده-گرسنه‌چشم-آدم ندید‌بدید

چاک و چیل-لب و لوچه-پک و پوز

 

بد خواب شدن-بی خواب شدن-خواب آسوده نکردن

بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

بنجل-جنس بدرد نخور-آدم بیکاره و بی مصرف

 

از آب درآوردن(عمل آوردن، انجام دادن)

زرق و برق-جلوه ی ظاهری-جلا و شفافی

 
پای خود را کنار کشیدن-دخالت نکردن

 

تحویل دار-کسی که در بانک از مشتری پول می گیرد و یا به او پول می دهد

حقه سوار کردن-فرو کردن چوب وافور در دهانه ی حقه-فریب دادن

پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

 
 

زیاده روی کردن-اسراف کردن-افراط کردن

زیش ریش شدن دل-سخت ناراحت شدن-به گریه افتادن و از حال رفتن

 

جوش جوانی-جوشی که بر صورت یا کمر جوان ها می زند-جوش غرور

 

دست به دست گرفتن-از یکدیگر پشتیبانی کردن

خرده قرض-بدهی اندک

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن
آب باریکه-درآمد اندک اما مرتب

جواب دوپهلو-جواب نامشخص و مبهم

جاده کشیدن-راه درست کردن

دو رگه-از دو نژاد محتلف

ریش گرفتن-دست به ریش کشیدن-پادر میانی کردن-تقاضا و خواهش کردن

آقایی فرمودن-لطف کردن-محبت کردن

اَل اَمان-زینهار-پناه بر خدا

اشک تمساح-گریه ی دروغین

انگشت زدن(انگشت در چیزی فرو بردن، امضاء کردن با اثر انگشت)
دو جین-دوازده تا

آب خنک خوردن(به زندان افتادن)

انداختنی(جنس نامرغوب)

از تو به‌خیر و از ما به‌سلامت(ما را از این پس با یکدیگر کاری نیست)

بگیر بگیر-بازداشت افراد بسیار-توقیف گروهی

از آن نمد کلاهی به کسی رسیدن(بهره بردن از چیزی، نصیب بردن)

حرف خود را به کرسی نشاندن-نظر خور را به کسی قبولاندن یا تحمیل کردن

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

خال باز-کسی که ورق ها را با تردستی می اندازد و مردم را فریب می دهد

چهره کردن-نگا. چهره شدن

پِخ کردن-با گفتن پِخ کسی را ترساندن
پای خود را جای پای دیگری گذاشتن-از کسی تقلید کردن
برزخ شدن-ناراحت شدن

درق دروق-درق درق

مال دنیا

جاگیر شدن-در جای خود ثابت شدن-قرار گرفتن

دل آشوبه گرفتن-دچار حالت تهوع شدن

دست-بار-دفعه-مرتبه-واحد وسایل گوناگون

دراز نوشتن-مطلب را طول دادن-طومار نوشتن

از کوره در رفتن(به خشم آمدن، آتشی شدن، از جا در رفتن)

چرکو-آدم کثیف

این سفر-این بار

آب چشم گرفتن-ترسانیدن-به گریه انداختن
دنگ کسی گرفتن-هوس نابه جا کردن برای انجام کاری-تصمیم ناگهانی برای کاری گرفتن

پاشنه ی دهان را کشیدن-دشنام فراوان دادن

حواس پرت-پریشان حواس-فراموش کار

چموش-سرکش-یکدنده

بلا ،-آدم حیله گر-زرنگ-آسیب-زیان آزار
 

خوردن سر کسی-سبب مرگ کسی شدن-کسی را دق مرگ کردن-در نتیجه ی پرحرفی کسی را کلافه کردن

از سفیدی ماست تا سیاهی زغال-همه و همه چیز

زیر سر داشتن-آماده شدن

بَرج-خرج های خارج از خانه

 
دَمب چیزی را چسبیدن-کاری را پی گیری کزدن و ادامه دادن

دست کم-حداقل

باغ وحش-جایی برای نگهداری انواع حیوانات غیر اهلی

بستن-یخ ردن-منجمد شدن-منعقد شدن-سفت شدن-ریختن بیش از اندازه-هدف قرار دادن

جز جگر زده-نفرینی است به معنی دل سوخته بر اثر اندوه و مصیبت-گرفتار به بلا

از تو به‌خیر و از ما به‌سلامت(ما را از این پس با یکدیگر کاری نیست)

خرده پا-کاسبان جزء و کم سرمایه

از شیر مرغ تا جان آمیزاد-از سیر تا پیاز

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن
 

انکر منکر(بسیار زشت و بدترکیب)

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

از جیب خوردن(در آمد نداشتن، از بس‌انداز خرج کردن)

 

تیر و ترقه شدن-سخت خشمگین شدن-ناگهان از جا در رفتن و ناسزا گفتن

ارباب حجت(اهل منطق)

رگ بسمل کسی خاریدن-در معرض خطر و مرگ قرار گرفتن

 
رو به راه کردن-آماده و مهیا کردن
دو دل-مردد-بی تصمیم

ابوطیاره(اتوموبیل کهنه و فرسوده)

بد حرف-کسی که پیوسته حرف های زشت می زند

خارج رفتن-بیرون رفتن از خانه-رفتن به خارج از کشور
تک روی-عمل بدون توجه به جمع
چشم مالیدن-هوشیار شدن-از غفلت در آمدن

خانم بازی-معاشرت با زنان هرزه

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

 

دماغ کسی چاق بودن-سالم و تندرست بودن-سر حال بودن

حرف از دهن کسی قاپیدن-سخن کسی را به نام خود قلمداد کردن

دست کسی آمدن-آگاهی پیدا کردن-فهمیدن-بو بردن

زهر چشم از کسی گرفتن-ترساندن-چنان تنبیه کردن که دیگر جرات تکرار خطا نباشد

بالای منبر رفتن پشت سر کسی-از کسی غیبت کردن-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن
زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

دست راستی-از جناح راست-موافق حکومت
پیش خور-از پیش گرفتن حقوق مقرری

زیر غلیانی-ناشتایی-غذای صیح-چارپایه ای که زیر غلیان می گذارند

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

 

زبر و زرنگ-چابک و فرز

درس خوان-شاگرد زرنگ و کوشا

چال کردن-گود کردن-دفن کردن-به خاک سپردن

بازیگوش-شیطان و حرف نشنو-بازی دوست

 

پیش چشم داشتن-در برابر چشم قرار دادن
زدُ وازد-زیر و رو کردن کالا و سوا کردن نوع به تر

 

آغبانو-لقبی برای زنان محتشم و بزرگ

خفه کردن-آتشی را خاموش کردن-خاموش شدن موتور-با اصرار در کاری کسی را کسل کردن

پا به پا شدن-تردید داشتن
 

بلا تکلیف-کاری که معلوم نیست چه باید بشود-کسی که نمی داند چه باید بکند

خل بازی-حرکات غیر منطقی و غیر عاقلانه

زدن به کوچه ی علی چپ-خود را به آن راه زدن-خود را به نادانی

تکیه-محلی برای روضه خوانی-پشت به چیزی دادن

ذُق ذُق زدن-سوزش داشتن زخم

حرف پوچ-سخن بی معنی

چارخانه-شطرنجی

بگیر بگیر-بازداشت افراد بسیار-توقیف گروهی

حیوونکی-نگا حیوانکی
بند تنبانی-سست و رکیک-مزخرف و بی ارزش

 

زبان دراز-بی ادب-گستاخ-کسی که با گستاخی خارج از حد خود سخن بگوید

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

آلونک‌نشین(ساکنان حواشی شهرها که در اتاقک‌های آلونک‌وار زندگی می‌کنند)

دوا خوری-عرق خوری-مجلس صرف مشروبات الکلی

اجل‌برگشته-کسی که مرگ به‌سراغش آمده

آب نخوردن-درنگ نکردن

آب به آب شدن(تغییر آب و هوا دادن، بهبود یافتن به سبب سفر)

ریخت-شکل و قیافه-سر و وضع

تن زدن-سرپیچیدن-نپذیرفتن

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

به روز کسی افتادن-وضعی مانند وضع کسی پیدا کردن

انگشت رساندن(دست‌درازی کردن، دست زدن)

پاچه ورمالیده-بی شرم و پر رو-حقه باز

پرنده پر نزدن در جایی-جایی دور افتاده و خلوت بودن

چشم چرانی-هرزه نگاهی-به رن و دختر مردم نگاه کردن

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن
آب خنک خوردن(به زندان افتادن)

جد کمر زده-در نفرین به سید می گویند-یعنی جدش او را به سزایش برساند

اصل‌ کاری(مهم‌ترین چیز یا شخص)

حرامزادگی-بد ذاتی-مکر

تریج-آن جاکه آستر درونی جامه با رویه ی آن به هم می پیوندد

به دست و پای کسی افتادن-با التماس تقاضای ترحم کردن-نهایت خاکساری کردن

حقوق بگیر کس-ی که ماهانه دستمزد می گیرد

دیر به دیر-هر از گاهی-هر از چندی-دیر دیر

رنگ گذاشتن و رنگ برداشتن-رنگ به رنگ شدن
دست پیش گرفتن-پیشدستی کردن-سبقت گرفتن

بچه پس انداختن-فرزند به دنیا آوردن

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

دلمه شدن-بسته شدن
خال-نقطه ی سیاه-لکه

پینه کردن- پینه بستن

آب خنک خوردن(به زندان افتادن)

اَنف کسی معیوب بودن-ابله بودن-خل بودن

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

از خر افتادن(نابود شدن، مردن)

ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن

باز شدن نیش کسی-تبسم کردن از روی خوشحالی و خوشوقتی

دل کسی روی دل آدم بودن-درد دیگران را درک کردن-با دیگران غمخواری کردن

بد دماغ-کسی که زود رنج است و زود قهر می کند
تف به روی تو-زهی بی شرم که تویی

رو شدن-آشکار شدن-فاش شدن

چشم واسوخته-چشم برتافته

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

اهل کوفه-سست پیمان-بی‌وفا و غیرقابل اعتماد

آلا گارسون-اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران

دعوا راه انداختن-سبب جنگ و جدال شدن

زنگ دندان ماندن-زمان درازی گرسنه ماندن

 

دسته چاقو نشستن-نشستن روی دو پا و بغل کردن دو رانو-چمباتمه نشستن

آدم مقوایی-بی‌اراده-کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند

دبیرستان-آموزشگاه برای دریافت دیپلم متوسطه

زدن بر سر کسی-به کسی ستم روا داشتن-کسی را تحقیر کردن

 

پس کشیدن-به عقب کشیدن
جوال پنبه آوردن-حرص و طمع زیاد داشتن-میل و علاقه ی فراوان داشتن

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن(هنگامه بر پا کردن، مردم را متوجه‌ی جایی کردن)

مال دنیا

پیچ-آن جا که را به سوی دیگری رود

راپرت-گزارش-خبر

زبان کسی گرفتن-لکنت زبان داشتن

خِطَب-جزیی از جهاز شتر

باجناغ-دو مرد که دو خواهر را به زنی گرفته باشند-همریش

 
به صرافت افتادن-به فکر انجام کاری افتادن

جا افتادن-سر جای خود آمدن

از چاله در آمدن و به چاه افتادن(از باران به ناودان پناه بردن)

بد خواب شدن-بی خواب شدن-خواب آسوده نکردن

زر زدن-دری وری گفتن-گریه کردن

ادا در آوردن-مسخرگی کردن-تظاهر کردن-تقلید کردن

از دولت سر(به لطف کسی، از برکت وجود کسی)
برق از چشم کسی پراندن-سخت ترسانیدن
دیم کاری-کشاورزی دیم
باد گرفتن-مغرور شدن

چشم گود شدن-لاغر شدن
حق آب و گل داشتن-دارای امتیاز و اعتبار بودن

بلغمی مزاج-آدم خونسرد و اخمو

از ریش برداشتن، روی سبیل گذاشتن(کار غیرمنطقی و بی‌نتیجه کردن)

چاقوکش-کسی که با چاقو به مردم حمله می کند-آدم شزیر و عربده کش

تگری-بسیار خنگ-یخچالی

بِر و بِر نگاه کردن-خیره نگریستن
اداره بازی(پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری)
آتش کردن (گشودن)(شلیک کردن)

چِک کردن-وارسی و بازبینی کردن

پر رودگی-پر گویی-پر حرفی

دیوار را یک طرفه کاه گل کردن-یک طرفه قضاوت کردن

تیار کردن-آماده کردن

 
 

انگشتر پا(چیز بی‌ارزش)

آبدوغ خیاری-بی ارزش-بی اعتبار

پرواربندی-پرورش گاو گوسفند برای سر بریدن

زرد کردن-بسیار ترسیدن-از ترس وادادن-کاری را خراب کردن

خرده بُرده-مشکل-اختلاف
بد آمدن-برخوردن به کسی-ناراحت شدن

خرد و خاکشیر-ریز ریز و ذره ذره شده-از پا درآمده

بست-محلی در جاهای مقدس یا دیگر که شخص در آنجا از تعرض در امان می ماند-تکه ی کوچکی از تریاک
 

چشمه-نوع-قسم
آسمان تا زمین-تفاوت بسیار

بی باعث و بانی-بی کس و کار-بی سرپرست

 

پوست کندن-سخت تنبیه کردن

بیعار-کسی که شرم و ننگ نمی شناسد و از سرزنش شرمنده نمی شود

پر کردن کسی-کسی را تحریک کردن

آتشی شدن(از کوره در رفتن)

به لج انداختن-به لجاجت انداختن
دنبال کردن-تعقیب کردن-اصرار و پافشاری کردن-پی گیری کردن

اخلاق سگی-تندخویی بیش از اندازه-ناسازگاری با همه

پیش کسوتی-قدمت و برتری

دست به چیزی شدن-بی درنگ آن چیز را برداشتن-آماده ی استفاده از آن چیز شدن

باد به آستین کسی کردن-کسی را به کاری تحریک کردن

از شیر مرغ تا جان آمیزاد(از سیر تا پیاز)

اسپند روی آتش بودن-سخت نگران و دلواپس بودن-آرام و قرار نداشتن

ریسه رفتن-احتیار از دست دادن و پیچیدن نفس در گلو بر اثر خنده یا تاثر
چل و چو انداختن-منتشر کردن شایعه

چشم و دل سیر-کسی که به مال و منال دنیا بی اعتنا است

چل زن-زن کوتاه قد

آمدن-آغاز به کاری کردن

ای والله گفتن-به برتری کسی بر خود اقرار کردن

خودآموز-بدون آموزگار
دال-خمیده-کج

زبان به دهان نگرفتن-پیوسته گریه کردن-آرام نگرفتن

هرمار-ز درد بی درمان-کوفت

الیسون و ولیسون(وردی است که برای کسانی که منتظرشان هستند می‌خوانند)

حساب بردن-پروا داشتن-اطاعت کردن
خدا برکت بده-نگا. خدا برکت

 
 

از سر نو-دوباره

پول ساز-کسی که کارهایش موجب در آمدن پول بسیار شود

از راه نامشروع ) به پول و ثروت رسیدن

دلسوزه-سوختن دل از حسد و مانند آن

دزدیده-دزدکی
خوش قلق-رام-خوش خوی

چادر دَران کردن-از رفتن زن مهمان جلوگیری کردن

از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

دو رگه-از دو نژاد محتلف

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

دور علم کسی جمع شدن-دور کسی گردآمدن و از او پشتیبانی کردن

خل و ول-دیوانه-ساده لوح

پس کله ی کسی زدن-کسی را به کاری واداشتن

دُم ِ هم کردن-مطابق یکدیگر کردن-دو کناره ی چیزی را بر هم نهادن

آب پاکی روی دست کسی ریختن-کسی را کاملن ناامید کردن
از دهان در رفتن-پریدن حرفی از دهان-بدون پیش‌بینی سخن راندن

دقه-دقیقه

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد
جوشکار-کسی که قطعات فلزی را به هم جوش می دهد