نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 90

دری وری گفتن-سخنان نامربوط گفتن-چرند و پرند گفتن-آسمان و ریسمان به هم بافتن

رک نگاه کردن-رک رک نگاه کردن

رج کردن-رج بستن

دست به دهن رسیدن-چیزی اندک ولی کافی برای معاش داشتن

دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

 

آینه‌ی دست(تیغ و خنجر)

چپیدن-به زور جا گرفتن

پنج تن-محمد-علی-فاطمه-حسن و حسین

زدُ وازد-زیر و رو کردن کالا و سوا کردن نوع به تر

دریده-وقیح-بی شرم-پر رو

چوب پوش کردن-با چوب پوشاندن

از دست کسی کشیدن(از کسی در زحمت و رنج بودن)

 
خبرنگار-آن که برای روزنامه-مجله-یا رادیو و تلویزیون کسب خبر می کند
پرت کردن-چیزی را با شدت دور انداختن

جان در یک قالب-نهایت دوستی و صمیمیت
پس خور-آن که بازمانده ی غذای دیگران را می خورد

بازاری-دارای شغلی در بازار-مبتذل

این جور که بویش می‌آید(چنان که از ظواهر امر پیدا است، از فرار معلوم)

اصول دین پرسیدن(سوال‌پیچ کردن)

آفتاب گز کردن(ولگردی کردن)

خایه ی چپ کسی بودن-به تمسخر: نزد کسی اعتبار و احترام داشتن

به سر دویدن- با سر رفتن

آدم بی‌معنی-آدم بی‌خود

دل رحم-مهربان

بست-محلی در جاهای مقدس یا دیگر که شخص در آنجا از تعرض در امان می ماند-تکه ی کوچکی از تریاک

بالای چشمت ابروست- به کسی نگفتن که بالای چشمت ابروست

دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی

انگشت بر حرف نهادن-ایراد گرفتن-نکته‌گیری کردن-اعتراض کردن
به دل خود صابون مالیدن-به خود وعده ی خوش دادن

امان دادن(کسی را پناه دادن، از گناه کسی گذشتن)

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن(به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن)

بستن-یخ ردن-منجمد شدن-منعقد شدن-سفت شدن-ریختن بیش از اندازه-هدف قرار دادن

تَپوک-ضربه ی دست یا پا

حساب سازی-خرج تراشی-تقلب در حساب داری

برخورد کردن به تریج قبای کسی-گران آمدن-بی دلیل ناراحت شدن-به کسی توهین شدن

آب پاکی روی دست کسی ریختن(کسی را کاملن ناامید کردن)

پِر پِری-سخت نازک و باریک و تنگ

خرجی-پول لازم برای گذران روز

ترشرویی-بد خویی-اخمو بودن

از این رو به آن رو شدن-یکسره دگرگون شدن-به‌کلی تغییر کردن

روی آب نشستن-سوار قایق یا کشتی شدن

آفتاب چریدن(بی‌کار بودن، چیزی برای خوردن نداشتن)

آبِ سیاه-نیمه کوری

بلغمی مزاج-آدم خونسرد و اخمو

دست کسی به دهانش رسیدن-از تهی دستی بیرون آمدن-محتاج نبودن

روادید-اجازه ی ورود به یک کشور-ویزا

دختر دم بخت-دختری که هنگام شوهر کردن او رسیده باشد
آشی شدن(سوراخ‌سوراخ‌شدن بدن از ترکش‌های فراوان)
چنگولک-سست و ضعیف

آستین بالا زدن(آماده شدن، به کاری برخاستن، پا پیش گذاشتن)

پشک انداختن-قرعه کشیدن

انگشت بر حرف نهادن-ایراد گرفتن-نکته‌گیری کردن-اعتراض کردن

بلبل زبانی کردن-شیرین زبانی کردن-حاضر جوابی کردن-پرحرفی کردن

سیار غم انگیز و. سوزناک بودن

خاکی-فروتن و متواضع

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

 

دبه در آوردن-جر زدن-از قول خود سر باز زدن-اظهار پشیمانی کردن پس از عقد قرارداد

تاب خوردن-بازی کردن با تاب-پیچ و خم برداشتن

تیغ کسی بریدن-اعتبار و زور داشتن- خر کسی رفتن

آفتاب به آفتاب(هر روز)

 

 
پاک-به کلی-یکسره

 

تق و پوق-سر و صدا-بگیر و ببند

رنگ شدن-گول خوردن

 

پُک-هر بار کشیدن سیگار و چپق و از این نوع

زیر آبی-زیرآبکی

ته دار-پایه دار

این تن را کفن کردی-این تن بمیرد

جرینگ-صدای سکه های پول

جیره خوار-کسی که از جایی یا کسی جیره و مزد دریافت می کند-مامور

 

پابوس-زیارت

 

آرتیست‌بازی(انجام کارهای غیرعادی)

پَرت-بی معنی-مزخرف-دور افتاده-خلوت

اَتَر زدن(فال بد زدن)
چیلی-بدبیاری

ریش چیزی درآمدن-کهنه و منسوخ شدن

تلقین گفتن-مسائل دینی که بر سر گور کسی می گویند
آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا
چشم بندی-شعبده بازی-تر دستی

چیزی بار کسی نبودن-علم و آگاهی نداشتن-شعور نداشتن
چلو صاف کن-آبکش
دهن بین-آن که به گفته ی این و آن عمل می کند

آواز خر در چمن(آواز ناخوش و گوش‌خراش)
چای دان-جای نگهداشتن چای خشک

چار انگشتی-آدم بی دست و پا-چلفتی

زبان چرب و نرم داشتن-گفتار خوشایند و فریبنده داشتن

دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن
دست فروش-دوره گردی که کالای خود را روی دست انداخته و می فروشد

از دماغ فیل افتادن-بسیار متکبر و خودبین بودن

زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

پینه کردن- پینه بستن

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

خاک به سری کردن-همبستر شدن زن با شوهر

بیا بیا- برو برو

چشم را بستن و دهان را باز کردن-با بی شرمی دشنام دادن
چراغ پریموس-چراغ تلمبه ای-نوعی اجاق نفتی
چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند

اهل دود-سیگاری

حقه به کار بردن-کسی را فریب دادن

توی دل کسی را خالی کردن-کسی را ترساندن-ناامید کردن

دندات روی جگر گذاشتن-طاقت آوردن-تحمل کردن-تاب آوردن

چاپ خوردن-به چاپ رسیدن
آهوی خاور(آفتاب)

 

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

دست به ریش گرفتن-ضمانت و تعهد دادن

ادرار بزرگ-مدفوع

چشم چشم را ندیدن-سخت تاریک بودن

تو پوست کسی افتادن-کسی را وسوسه کردن

از ریخت افتادن-تناسب خود را از دست دادن-بی‌جلا و جلوه شدن

درق دروق-درق درق

از سر نو-دوباره

تبدیل به احسن کردن-چیزی را با چیز بهتری عوض کردن
روی خود کشیدن-رو کشیدن

به حساب کسی رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

دل پَر زدن-بسیار مشتاق بودن

از زمین سبز شدن(ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن، به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن)

تو ذوق کسی خوردن-از سخن یا رفتاری دمغ شدن

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

دَم نقد-آماده-حاضر

زالو انداختن-کرم زالو به تن بیمار انداختن تا خون فاسد را بمکد
پاشویه-دیواره ی حوض-آبروی کنار حوض
بد لعاب-بد گوشت-بد خلق
چم کسی را گرفتن-دل کسی را به دست آوردن

 

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

انگشت‌شمار-کم-معدود

حاشیه بندی-گل کاری کردن در باغچه-مرز بندی

چوب علی موجود-چوب کج و معوج درویشان

داغان-از هم پاشیده-پریشان

دو لا پهنا-پارچه ای که عرض آن دو برابر عرض پارچه های معمولی است
اوت کردن(بیرون انداختن، بیرون کردن)

خندق بلا-شکم

دستمال کاغذی-قطعات کوچک کاغد که به جای دستمال پارچه ای به کار می برند

 

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

 

رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس

 

 
خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت
خال باز-کسی که ورق ها را با تردستی می اندازد و مردم را فریب می دهد

خِر به خِر گرفتن-گلاویز شدن

ریختن مو-سخت وحشت کردن

چادر درانی-جلوگیری از رفتن زن مهمان
بردن سر کسی-با سر و صدا کسی را گیج و خسته کردن

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

حساب بالا آوردن-بدهکار شدن

آبستن فرزندکش-دنیا-روزگار

چشم به روشنایی افتادن-سودی را در جایی گمان کردن و به آن طمع کردن

پکاندن-ترکاندن

 

زیر بته عمل آمدن-بی پدر و مادر بودن-بی فرهنگ بودن

داغان کردن-از هم پاشاندن-متفرق کردن

چشم کردن-چشم زدن

تیر به تاریکی انداختن-بدون تامل اقدام به کاری کردن

تمام عیار-کامل-خالص-بدون نقص

درس خود را از بر بودن-موقعیت و وضعیت را خوب دزیافتن-به کار خود وارد بودن-بیدار و هوشیار بودن

ادب شدن-فهمیدن-با تنبیه عاقل شدن-تجربه آموختن-آدم شدن

د ِهه !-کلمه ای برای پرسش به معنی چرا چنین می کنی؟ چرا چنین می گویی؟ یا برای بیان اعتراض به کاری

آسمان سوراخ شدن-رویداد بزرگ پیش آمدن
پشت و رو کردن-برگرداندن جامه به صورتی که رو پشت و پشت رو شود

تن در دادن-به کاری حاضر شدن-انجام کاری را پذیرفتن
از بر بودن-مطلبی را در حافظه داشتن
چرسی-آدم معتاد-افیونی
بی در رو-بن بست

زیاده روی-افراط-اسراف

 

تقلا-دست و پا زدن-کوشش زیاد

ترتیب اثر دادن-به حساب آوردن-اهمیت دادن

آسمان (و) ریسمان(حرف‌های بی‌ربط و صد تا یک قاز)
دلخور کردن-مایه ی گله مندی و نارضایتی کسی را فراهم کردن

زیاده روی-افراط-اسراف

بگیر بگیر-بازداشت افراد بسیار-توقیف گروهی

پس بودن-عقب افتادن از دیگران
جیغ زدن-فریاد کشیدن-داد زدن

دَمب چیزی را چسبیدن-کاری را پی گیری کزدن و ادامه دادن

تِرمال کردن-خراب کاری کردن-کثافت کاری کردن-گُه مال کردن

اُرُسی-کفش
 

چاقالو-چاق-فربه

دست ِ بالا گرفتن-حدکثر را فرض کردن

آب برداشتن(هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن)

از کسی حساب بردن-از کسی ترس داشتن

خر تب کرده-به تمسخر به کسی می گویند که در هوای گرم لباس بسیار کلفت بپوشد

حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن

چشم کسی چهارتا شدن-سخت تعجب کردن-انتظار شدید برد

آب تاختن-پیشاب کردن
پته ی کسی را روی آب انداختن-راز کسی را فاش کردن-کسی را رسوا کردن

پیاله فروش-میخانه چی

چاک و بست نداشتن دهان-دهان لغ بودن-رازدار نبودن

 

روکاری-کار روی بنا یا چیزی

چروک خوردن-نگا. چروک افتادن

افت کردن-کاهش یافتن-کم شدن

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

آش شله‌قلمکار(بی‌نظم و قاعده)
داشم-اصطلاح داش مشدی ها به معنی برادرم

پیر بی خواب-کسی که دیر یا کم بخوابد-کودک

بنگی-معتاد به حشیش

دل کندن-دست کشیدن-رها کردن

خیک باد-باد کرده-شکم آورده-آبستن

خرت و پرت-اثاثه ی کم بها-خرده ریزه

تبریک گفتن-خجسته باد گفتن-دعای برکت کردن

بند تنبانی-سست و رکیک-مزخرف و بی ارزش

داغ به دل کسی گذاشتن-کسی را عزادار کردن

خروس خوان-هنگام سحر

ادا در آوردن-مسخرگی کردن-تظاهر کردن-تقلید کردن

از بای بسم الله تا تای تَمَت(از اول تا آخر، از سیر تا پیاز)

با کله-دانا-چیز فهم-خردمند

چندر-رگ و ریشه ی گوشت

چاچولی-زبان بازی-حقه بازی

تن زدن-سرپیچیدن-نپذیرفتن

روغن کرمانشاهی-روغنی که در کرمانشاه از شیر گاو و گوسفند به دست می آورند و به ترین روغن زرد است

از دور دستی برآتش داشتن(آشنایی سطحی و ناکافی با چیزی داشتن)

 

روغنی-آلوده به روغن

پوشالی-بی ارزش- بی مصرف

روبند شدن-با رودربایستی ناگزیر به انجام کاری شدن

خشکبار-میوه های خشک مانند پسته-بادام-گردو و فندق

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

پَهن آباد-پول بسیار ناچیز و کم ارزش

چار-کوتاه شده ی عدد چهار-مترادف چشم

دربند-کوچه ی بن بست-مانع در محل ورود

ادرار بزرگ(مدفوع)

جفتک انداختن-لگد زدن-از انجام کاری خودداری کردن

چاشت-صبحانه-ناشتایی

بچه ی-اهل ِ

رودل کردن-به سنگینی معده دچار شدن

 

دو لُپی خوردن-دو لُپه خوردن-هم از آخور خوردن-هم از توبره

پا پیش-گذاشتن پیشقدم شدن-آستین بالا زدن

آماده‌باش-حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر

بلا تکلیف-کاری که معلوم نیست چه باید بشود-کسی که نمی داند چه باید بکند

اخ و پیف کردن-اظهار ناراحتی کردن از بوی بد-منظره‌ی بد یا غذای بد

زینه-پله

چله ی زمستان-سرمای سخت

پرچانه-پرگو-روده دراز-وراج

خنج انداختن-پنجول انداختن-خراشیدن پوست دیگری با ناخن

دیوار مردم بالا رفتن-دزدی کردن
خیابان گز کردن-ول گشتن

ریپال کسی را در آوردن-پدر کسی را در آوردن

به دل خود صابون مالیدن-به خود وعده ی خوش دادن

خاکروبه-زباله-آشغال

آدم نچسب(کسی که جاذبه‌ای ندارد و علاقه دیگران را جلب نمی‌کند)

آش و لاش-به‌کلی متلاشی‌شده-له‌ولورده

از زورِ-از شدت-از بسیاری
دل قرصی-اطمینان

 

از زور پسی-از روی ناچاری-اجبارن

انگشت رساندن-دست‌درازی کردن-دست زدن

رد کردن-برگردانیدن-پس دادن-رفوزه کردن-از سر باز کردن-پنهانی دادن-پنهانی عبور دادن

چاخان بازی-حقه بازی-چرب زبانی-دروغ بافی

آدم مقوایی(بی‌اراده، کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند)

تو سر چیزی زدن-از ارزش واقعی چیزی کاستن

رگه-طبقه ای از مواد معدنی در درون خاک

از جیب خوردن-در آمد نداشتن-از بس‌انداز خرج کردن

دست زیر بال کسی کردن-کسی را یاری کردن

خوش ذوق-خوش سلیقه-خوش مشرب

دیر جوش-آن که دیر الفت و دوستی پیدا می کند

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن
به خاک سیاه نشستن-بدبخت و ذلیل شدن
اِحلیل خوردن-فریب خوردن

چوبه ی دار-تیری که محکوم به مرگ را از آن می آویزند

انداختنی(جنس نامرغوب)
از خدا بی‌خبر-ظالم-نابه‌کار

 

آبِ سیاه-نیمه کوری

از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن-ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن

 

تو هچل افتادن-به دردسر افتادن-دچار مشکل شدن

خوش سلیقه-خوش ذوق-نیکو طبع

الانه-همین حالا-هم اکنون

چاشت-صبحانه-ناشتایی

آبدار-سخت-شدید-سنگین

بالا دست-صدر مجلس-حریف چیره

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

دود گرفتن-پُک زدن

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

تُخس-ناقلا-شیطان-شرور
چپکی-از طرف چپ-خشم آلود

بن بست-کوچه ای که راه در رو نداشته باشد-مشکلی که راه حل نداشته باشد

باریک-دقیق-حساس

پشکل برچین-سخت بی سر و پا-بسیار حقیر

حلال طلبی-نگا. حلال یابی طلبیدن