با ۱۱ گونه جانوری آشنا شوید که بیشترین میزان طول عمر را به خود اختصاص داده اند
ما آدما همیشه خودمون رو به خاطر طول عمر تقریباً درازمون بهتر از دیگر موجودات میدونیم و این که با پیشرفت علم و بهبود شرایط زندگی و سلامت کم کم بر اندازه عمر آدم در اندازه کلی اضافه می شه رو نشونه برتری آدم میدونیم. اما نکته باحال اینه که آدم واسه فخرفروشی در مورد طول عمر هیچ برتری نسبت به دیگر حیوانات از جمله کوسها، والا و حتی سمندرها و حلزونا نداره. خیلی از حیوانات طول عمرهای بلندتری نسبت به آدما دارن و ما در این مقاله می خوایم شما رو با ۱۱ گونه جانوری که بیشترین طول عمر رو در میان حیوانات دارن آشنا کنیم.
با ادامه مطلب همراه باشین.
۱- دراز ترین طول عمر در میان حشرات: موریانه ملکه (۵۰ سال)
همه معمولاً می گن که حشرات تنها چند روز و یا در آخرً چند هفته زنده می مانند اما باید بدونین که این تئوری رو باید به کلی دور بندازین. در میان همه گونه های موریانها همه تحت رهبری یه پادشاه یا ملکه زندگی می کنن. بعد از جفت گیری با موریانه نز، موریانه ملکه شروع به تخم گذاری می کنه.
در اول تعداد تخمش محدوده اما کم کم این مقدار به ۲۵٫۰۰۰ تخم در هر روز می رسه که همه اونا بلوغ پیدا نمی کنن.
اگه شکارچیان مزاحم این ملکه و تخم گذاری ناتموم ایشون نشن اون می تونه تا ۵۰ سال هم زنده بمونه و پادشاه موریانها هم که بیشتر وقت خود رو به جفت گیری با موریانهای ماده می گذرونه هم عمر بسیار طولانی داره.
اما موریانهای کارگر که به عنوان آفتای چوب می شناسیم و بیشترین اجتماع موریانها رو تشکیل میدن تنها یه یا دو سال زنده می مانند که واسه این حشرات زحمتکش و زندگی پرمشقت بردگی اونا مناسب و کافی بنظر می رسه.
۲-دراز ترین طول عمر در میان ماهیا: ماهی کوی (۵۰ سال)
در طبیعت ماهیا با احتمال خیلی کم بیشتر از چند سال عمر می کنن و ماهی قرمز هم در بهترین شرایط زندگی و تحت شدیدترین مراقبتا هم با احتمال خیلی کم می تونه ۱۰ سال عمر کنه.
اما ماهی «کوی» (koi) که یه جور ماهی کپور اهلی در ژاپن و دیگر نقاط دنیاس از این قانون پیروی نمی کنه.
این ماهی مانند دیگه شکلای جور واجور ماهی کپور می تونه در شرایط مختلفی زندگی کنن اما توانایی دفاع از خود در برابر شکارچیان رو ندارن. با این وجود در شرایط کنترل شده و بدون حضور شکارچیان سن بعضی از این ماهیا تا ۲۰۰ سال هم گزارش شده.
اما طول عمر متوسط یه ماهی «کوی» به وسیله محققان حدود ۵۰ سال برآورد می شه.
۳-دراز ترین طول عمر در میان پرندگان: طوطی دم بلند مَکو (۱۰۰ سال)
طوطیای رنگارنگ مَکو (macaw) که در جنگلای قاره آمریکا و به خصوص آمریکای جنوبی زندگی می کنه واسه همیشه با جفت خود می مانند و در حالی که طوطی ماده به مراقبت از جوجه ها می پردازه،طوطی نر مسئولیت تامین غذا رو رو دوش میگیره. پس میشه گفت که زندگی اونا شباهت بسیاری به زندگی آدما داره.
این پرندگان در مورد طول عمر هم شباهت بسیاری به آدما داشته و در حیات وحش تا ۶۰ سال و در اسارت تا ۱۰۰ سال هم زنده می مانند.
نکته باحال و اما ناراحت کننده این که به دلیل تخریب محل زندگی هاش در جنگلای بارانی و تمایل آدم به اهلی کردن و آوردن اون به خونها به عنوان یه حیوان خونگی باعث شده که نسل این جور طوطی بر خلاف طول عمر تقریباً طولانی خود در خطر نابودی قرار داشته باشه. طول عمر این طوطی و دیگه طوطیای خونواده موسوم به «Psittacidae» حقیت جالبی در خود داره: از اون جایی که پرندگان از نسل دایناسورها تکامل پیدا کردن و این که خیلی از دایناسورها کوچیک و دارای پرهای رنگارنگ بودن میشه ادعا کرد که بعضی از دایناسورها یا نوادگان اونا هنوز زنده بوده و طول عمری بیشتر از یکصد سال دارن.
۴-دراز ترین طول عمر در میان دوزیستان: سمندر غارنشین (۱۰۰ سال)
شاید اگه شما در بخش جانورشناسی اطلاعات خوبی داشته و از شما پرسیده می شد که چه جانوری عمری نزدیک به ۱۰۰ سال داره مطمئنا یکی از پاسخاتون سمندر کور با نام علمی « Proteus anguinus» می بود. اما چیجوری یه دوزیست باریک، ضعیف، کور، غارنشین، ۱۵ سانتیمتری می تونه تو یه دنیای وحشی بیشتر از چند هفته زنده بمونه؟ محققان بخش جانورشناسی طول عمر باور نکردنی این دوزیست رو با سیستم متابولیسم بسیار کنه اون در رابطه می دونن.
این جور سمندر پس از ۱۵ سال به دوران بلوغ جنسی رسیده و جفت گیری می کنه و هر ۱۲ سال یه بار یا بیشتر تخم گذاری می کنه و باحال این که فقط واسه خوردن غذا از جاش تکون می خوره، وگرنه سرجایش می مونه. علاوه بر این غارهای مرطوب و سرد جنوب اروپا که این سمندر عجیب در اونا زندگی می کنه خالی از هر گونه شکارچی بوده و این موضوع هم به طول عمر فراوون و یکصد ساله این موجود کمک کرده. این طول عمر عجیب در حالیه که سمندری که در میان دوزیستان در رتبه دوم از دید طول عمر قرار میگیره سمندر بزرگ ژاپنیه که با احتمال خیلی کم عمرش از ۵۰ سال عبور می کنه.
۵- دراز ترین طول عمر در میان نخستیا: آدم (۱۰۰ سال)
دیگه رسیدن به سن صد سالگی در میان آدمای امروزی اتفاق عجیب در نظر گرفته نمی شه و در هر دوره حدود ۵۰۰٫۰۰۰ آدم صد ساله یا بیشتر در روی کره زمین هست و این موضوع خود نمایانگر مقدار پیشرفت بشر در همه زمینه ها مخصوصا بخش سلامت و پزشکیه. ده ها هزار سال پیش اگه انسانی به دهه سوم یا چهارم زندگی خود وارد می شد اونو «بزرگسال» و یا «پیر» می نامیدن و تا قرن هجدهم هم احتمال زنده موندن افراد با احتمال خیلی کم از ۵۰ سال بالاتر می رفت.
این وسط بیشترین دلیل این موضوع رو میشه در مرگ و میر کودکان و آسیب پذیری اونا در برابر بیماریا جستجو کرد که همیشه بزرگ ترین مشکل مربوط به سلامت در میان آدما بوده و اگه فردی می تونست دوران کودکی رو با سلامت تموم کنه و زنده بمونه احتمال این که می تونست به سنین ۵۰، ۶۰ و یا حتی ۷۰ برسه هم به مقدار زیادی افزایش پیدا می کرد.
امروزه برخلاف اون چه که در عصر یخبندان دیده می شد و افراد مجبور بودن پدر و مادران خود رو در میان برف و سرما رها کنن تا بمیرن، تلاش می شه که به بهترین شکل از افراد پیر جامعه نگهداری و مراقبت شه.
۶- دراز ترین طول عمر در میان پستانداران: نهنگ قطبی (۲۰۰ سال)
به عنوان یه قانون کلی پستاندارهای بزرگ تر می تونن طول عمر بیشتری داشته باشن اما حتی با این قانون تقریباً استاندارد هم نهنگ قطبی (bowhead whale) یه استثنا هستش.
نهنگای قطبی بالغ که وزنی برابر یکصد تن دارن معمولاً تا سن ۲۰۰ سالگی هم زنده می مانند. تازگیاً مطالعاتی که روی ژنوم این حیوان انجام شده نشون میده که در بدن نهنگای قطبی ژنای منحصر به فردی هست که می تونن دی ان ای رو بازسازی کرده و در مقابل جهشای خطرناک و در نتیجه دچار شدن به مریضی سرطان مقاوم هستن.
از اون جایی که این جور وال در قطب شمال و آبای سرد نواحی قطبی زندگی می کنه میشه ادعا کرد که متابولیسم کنه هم سهم زیادی در افزایش طول عمر اونا داشته.
امروزه بیشتر از ۲۵٫۰۰۰ نهنگ قطبی در نیمکره شمالی زندگی می کنن که نشون میده تعداد اونا نسبت به سال ۱۹۶۶ افزایش زیادی داشته و تلاشای طرفداران محیط زیست دریایی دلیل شده که شکار اونا شدیدا کم بشه.
۷- دراز ترین طول عمر در میان خزندگان: لاک پشت بزرگ (۳۰۰ سال)
لاک پشتای بزرگ جزایر گالاپاگوس و سیشل نمونه های زنده ای از موجودات بزرگ و منزوی ساکن جزایر متروکه هستن که نشون میده جانورانی که خود رو در جزایر محدود کرده و هیچ شکارچی واسه شکار اونا در این جزایر یافت نشه معمولاً از دید جسمی رشد زیادی کرده و شدیدا بزرگ می شن.
این خزنده بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم وزن داشته و بعضی از اونا در اسارت تا ۲۰۰ سال هم زنده مونده ان و بسیاری می گن که این خزنده نادر می تونه از مرز ۳۰۰ سال عمر هم عبور کنه.
دلیل طول عمر این خزنده هم مانند دیگه موجوداتی که در این لیست دیده می شه به طور کاملً روشن بنظر می رسه: این خزنده بسیار کنه و آروم حرکت می کنه و سطحر متابولیسم بدنشون در کمترین و پایین ترین حد ممکن قرار داره و مراحل زندگی اونا هم همینجوری طولانی میشه. مثلا لاک پوشت بزرگ آلدابرا بعد از سن ۳۰ سالگی به بلوغ جنسی می رسه که دو برابر همین موضوع در مورد انسانه.
۸- دراز ترین طول عمر در میان کوسها: کوسه گرینلند (۴۰۰ سال)
اگه عدالتی در دنیا وجود داشت کوسه گرینلند با نام علمی «Squalus microcephalus» هم باید دستکم به اندازه کوسه سفید قاتل معروفیت می داشت. این جور کوسه به همون اندازه بزرگ بوده و وزن اون به یه تن هم می رسه. کوسه گرینلند در آبای قطب شمال زندگی کرده و با احتمال خیلی کم خود رو نشون میده. این کوسه هم مانند کوسه سفید خطرناکه اما از یه جنبه دیگه: هر چند یه کوسه سفید گرسنه بدون درنگ به شما حمله کرده و شما رو به دو قسمت تقسیم می کنه اما گوشت کوسه گرینلند شامل ماده ای سمی به نام «تری متیلامین ان اوکساید» (trimethylamine N-oxide) است که گوشت اونو واسه آدم خطرناک و سمی می کنه.
با این وجود باحال ترین نکته در مورد کوسه گرینلند عمر ۴۰۰ ساله اون هستش که میشه اونو به زندگی در آبای سرد و نزدیک به منجمد، متابولیسم تقریباً کنه و وجود ماده سمی در گوشت اون نسبت داد. در کمال ناباوری این جور کوسه تنها پس از بکصد سالگی به بلوغ جنسی می رسه که دیگه مهره داران در این سن معمولاً مرده ان.
۹- دراز ترین طول عمر در میان نرم تنان: صدف دو کفه ای کواهوگ اقیانوسی (۵۰۰ سال)
داستان طول عمر طولانی این نرم تن ۵۰۰ ساله یه شوخی به نظر می رسه: با در نظر گرفتن این که خیلی از صدفا معمولاً حرکت نمی کنن اصلاً میشه گفت که این صدف زنده س یا مرده؟!! اما محققان زیست شناسی به دقت زندگی گونه های جانوری رو بررسی کرده و می تونن بگن که کدوم موجود زنده س. در مورد این صدف با نام علمی «Arctica islandica»، محققان می گن که تا صدها سال زنده بمونن. براساس تحقیقات محققان سن این جور جانوری دریایی رو میشه با شمارش تعداد حلقه های درون صدف تعیین کرد.
در کمال تعجب این صدف یکی از گونه های خوراکی صدفی در سراسر جهان هستش و این موضوع بدین معناست که بعضی از صدفای کواهوگ اقیانوسی قبل از سن صد سالگی هم به وسیله آدما و شکارچیان دیگه صید می شن.
با این وجود طول عمر ۵۰۰ ساله ای این جونور آب زی رو میشه به اندازه آنتی اکسیدان تقریباً ثابت در بدن نسبت داد که از آسیب دیدن سلولایی که بیشترین مسئولیت رو در بروز نشونه های پیری در دیگه حیوانات دارن جلوگیری می کنه.
۱۰- دراز ترین طول عمر در میان ارگانیسمای میکروسکوپی: اندولیتا (۱۰٫۰۰۰ سال)
تعیین کردن طول عمر یه ارگانیسم میکروسکوپی کار بسیار سختو پیچیده ایه چون در واقع همه باکتریا فناناپذیر بوده و در واقع با افزایش اطلاعات ژنتیکی خود و تقسیم شدن متوالی هیچ وقت نمی میرن. واژه «اندولیتا» (endoliths) به قارچا، باکتریا، آمیبا و جلبکایی میگن که در اعماق دریا و در زیر صخره ها زندگی می کنن. تحقیقات نشون داده که بعضی از این یدونه سلولیا تنها یه بار در هر صد سال تقسیم سلولی انجام میدن که باعث می شه به سنای نزدیک به ۱۰٫۰۰۰ سال هم برسن.
در عمل این توانایی با توانایی بعضی از میکروارگانیسما در زنده شدن پس از یه مدت ایستایی و یا پس از هزاران سال یخ زدگی فرق داره چون این اندولیتا همیشه زنده هستن هر چند فعالیت چندانی ندارن. از همه باحال تر این که اندولیتا از راه فتوسنتز غذای خود رو میسازن که بدین معناست که این ارگانیسمای میکروسکوپی واسه تغذیه و متابولیسم از نور خورشید یا اکسیزن استفاده نکرده و واسه این کار از مواد شیمیایی غیرآلی که در محل زندگی شون به طور ناتموم و تموم نشدنی هست سود می برن.
۱۱- دراز ترین طول عمر در میان بی مهرگان: ستاره دریایی توریوتوپسیس دورینی (فناناپذیر)
به هیچ روشی نمیشه با اطمینان گفت که ستاره دریایی چند سال عمر می کنه چون این بی مهرگان اونقدر ظریف هستن که نمیشه اونا رو در آزمایشگاه تحت آزمایشا و بررسیای دقیق و دراز مدت قرار داد. اما نکته باحال در مورد این جونور فناناپذیر دریایی با نام علمی «Turritopsis dohrnii» اینه که بعد از رسیدن به بلوغ جنسی می تونه دوباره خود رو به دوران جوونی بازگرداند که این موضوع باعث می شه در واقع هیچ وقت مرگ رو تجربه نکنه. البته بر خلاف این که این جور ستاره دریایی می تونه میلیونا سال زنده بمونه اما بدین معنا نیس به وسیله شکارچیان صید نشده یا در اثر شرایط بد محیطی می میره. هم اینکه نکته باحال تر این که نگهداری از این موجود در شرایط آزمایشگاهی و کنترل شده و کلا در اسارت تقریباً غیرممکن بوده و تا حالا تنها یه محقق ژاپنی موفق به این کار شده