پایان نامه درباره استرس شغلی/:تعریف استرس

تعریف استرس

استرس واژه­ای است در اصل به معنای فشار و نیرو. در مهندسی گفته می­شود که هر گاه فشار وارده از میزان مقاومت شی درگذرد آن شی متلاشی می­شود و از وضعیت خودش در می­آید. روان­شناسان می­گویند: روی هم جمع شدن رویدادهای زندگی که سازگاری فرد را با وضع موجودش بر هم می­زند موجب استرس می­شود. با این حال، استرس مفهومی بسیار گسترده­تر از فشار فیزیکی یا مادی است و هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند در او واکنشی برانگیزد، عامل استرس­زا شناخته می­شود، این عامل ممکن است یک رویداد، وضعیت، شرایط یا مشکل باشد، تنش ایجاد شده و پاسخ به این تنش روی همرفته فرایندی را به وجود می­آورند که به آن «استرس» می­گویند. هانس سلیه استرس را پاسخی غیر اختصاصی در ایجاد تعادل و سازگاری فیزیولوژیک می­داند، طبق نظر او هرگونه محرکی، پاسخ­های فیزیولوژیک معینی چون افزایش ترشح هورمون­ها، افزایش فعالیت سیستم قلبی و عروقی، تنظیم درجه حرارت بدن را برانگیخته و در نهایت به سازگاری می­رساند (توکلی، 1375). سلیه این فرایند را سندروم ناسازگاری عمومی (GAS) [1]نامید و برای آن سه مرحله (هشدار، مقاومت، از پا درآوردن) در نظر گرفت. وی معتقد بود اگر عامل استرس­زا به طور نامعلومی ادامه یابد به گونه­ای که از حد مقاومت بدن بگذرد، انرژی بدن تحلیل می­رود و فرد از پا در می­آید.

لوسیر[2] (1997) معتقد است انسان­ها از درون نسبت به محرک­های محیط خارجی واکنش نشان می­دهند. او استرس را واکنش بدن به تقاضاهای محیطی که بر آن تحمیل می­شود، می­داند واکنش­ها می­تواند عاطفی و یا به شکل­های فیزیکی به فعالیت­ها و رویدادهای محیطی باشد.

کوفر و اپلی[3] معتقدند فشار روانی زمانی به وجود جاندار عارض می­شود او احساس کند سلامتی و یا وحدت درونی­اش به خطر افتاده و باید تمام انرژی موجود خود را برای دفاع از خویش به کار گیرد (کوپر، 1979، ترجمه قراچه­داغی و شریعت­زاده، 1373).

لازاروس[4] (1991) معتقد است فشار روانی به طیف وسیعی از مشکلات گفته می­گشود که با عرضه سایر مشکلات تفاوت عمده دارد. زیرا فشار روانی با تمامی موارد و خواسته­هایی که به سیستم درونی فرد فشار می­آورند سر و کار دارند، حال این سیستم ممکن است جسمانی، اجتماعی و یا روانی باشد.

بارون و گرینبرگ[5] (1990) استرس را الگویی از احساسات و عکس­العمل­های روانی فرد در موقعیت­های عدم دسترسی به هدف توسط افراد می­دانند.

لوتانز (1995) استرس را پاسخی انطباقی به موقعیت خارجی می­داند که به انحرافات جسمانی – روانی و یا رفتاری کارکنان سازمان منجر می­شود.

استرس حالتی است که در آن فرد با موقعیت­ها و فرصت­ها و موانع یا محدودیت­ها یا نیازها و انتظاراتی مواجه می­گردد که نتایج حاصل از آن برای او مهم است، اما امکان تحقیق نتایج مذکور نامطمئن، غیر قابل پیش­بینی و دقیق است (الوانی، 1378).

در مجموع می­توان گفت فشار عصبی یک عبارت کلی است که همه گونه فشاری را که انسان در زندگی احساس می­کند در بر می­گیرد. برای روشن­تر شدن مفهوم فشار عصبی توجه به نکات ذیل ضروری است:

• فشار عصبی و استرس همواره به سبب عوامل ناخوشایند به وجود نمی­آید.
• میزان مشخصی از استرس برای فرد، محرکی مفید است.

استرس جنبه صرف روانی یا جسمانی ندارد بلکه حالتی است روان تنی

[1] General Adaptation Syndrome

[2] Robert N. Lussier

[3] Cofer & Appley

[4] Lazaruz

[5] Baron & Greenberg

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

بررسی رابطه استرس شغلی با رضایت شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان­های شهر کرمانشاه در سال 1393